Breekbaarheid

Vandaag een avondje in het teken van breekbaarheid. De derde symfonie van Górecki en Glenlivet 15y 1954 Baretto import, muziek en whisky die voor elkaar gemaakt lijken te zijn, die perfect in elkaars verlengde liggen en waarvan de breekbaarheid door de andere nog wordt versterkt.

Henryk Mikolaj Górecki zoals de man voluit heette, was een Pools componist en stierf eind vorig jaar op 77 jarige leeftijd. Het was een zonderling die door z’n eerder eenvoudige muzikale taal (zo gebruikte hij vaak repetitieve structuren) toch een groot publiek wist te bereiken. Een jaar na z’n debuut in 1958 ging z’n eerste symfonie in première, maar het was wachten tot de jaren zestig op internationale prijzen en waardering. De echte doorbraak kwam er in 1976 met de symfonie nr. 3 voor sopraan en groot orkest, een werk dat ‘Symfonie der treurliederen’ gedoopt werd en waarvan de opname een groot verkoopsucces werd. In 2010 vond de wereldpremière plaats van z’n vierde symfonie, die hij wegens ziekte niet meer kon voltooien. Doorheen z’n leven werd de invloed van traditionele Poolse muziek ook alsmaar belangrijker.
De Britse band Lamb heeft trouwens een nummer getiteld Gorecki, als eerbetoon aan de componist.

De derde symfonie vind ik ondanks z’n populariteit en het feit dat ik ‘m al zo vaak beluisterde nog altijd één van de mooiste stukken muziek die in de 20e eeuw geschreven zijn. De tekst in de eerste beweging is een 15e eeuwse klaagzang, in het tweede deel zijn het inscripties van een gevangene in de muur van een Gestapo-cel, in het derde deel is het een traditioneel Silezisch lied over een moeder die op zoek gaat naar haar zoon die gedood werd in de Silezische opstanden. Je merkt het, vrolijkheid troef. Vooral deze derde en laatste beweging, Lento – Cantabile-semplice… prachtig! En zo breekbaar.

En als ik dan naar een passende begeleidende whisky zoek, kom ik uit bij dat oude profiel dat je vindt bij vooroorlogse whisky en ook soms bij whisky gedistilleerd in de jaren veertig en vijftig. Een erg delicaat en ja, breekbaar profiel. De Glenlivet 15y 1954 Baretto import blijkt daar een typevoorbeeld van te zijn. Het is de derde maal dat ik ‘m proef, maar het is pas nu dat ik het gevoel heb hem (deels) te vatten. Bedankt voor de sample Dominiek!

 

Glenlivet 15y 1954, 45.7%, OB +/- 1969, Baretto Import, Milano
Oh man, wat een geweldige neus is dit! Zo elegant en groots, van een exquise klasse. Beschrijven wordt moeilijk. Ik noteer, en dit in willekeurige volgorde: sinaasconfituur, aangebrande toast, geboend leder, pollen, geroosterde noten, natte bladeren die beginnen te rotten (off note? Hèhè, je moest de smile op m’n gezicht eens zien), sappige eik, vanille, braambessen, dadels, en zo kan ik nog even doorgaan. High-end balsamico mag ik niet vergeten. En lichte turfrook. Vreselijk complex. Weet je waar hij me wat aan doet denken? Aan oude, maar dan echt oude Madeira. En iedereen die al oude Madeira heeft geproefd weet hoe goed dat kan zijn. Romig, nee smeuïg op de tong. Een beetje stoffig, maar dat maakt zeer snel plaats voor al even zalige aroma’s als op de neus. Voor een groot stuk ook dezelfde aroma’s. De balsamico, de bramen, de geroosterde noten, de dadels (echt opvallend die dadels), de was, de zachte rook. Op de smaak niet zozeer vanille, eerder zachte karamel. Praliné ook nog. Pralines van de beste chocolatiers. Alles zijdezacht, subtiel en elegant. Erg lange, zoete afdronk die me ook hier aan oude Madeira doet denken. Uniek profiel, en zo verschrikkelijk lekker! 95/100