Spring naar inhoud

Archief voor

Arran – slot

Tot slot drie finishes. Finishes zijn whisky’s die eerst enkele jaren op een klassiek vat (meestal Bourbon) gelegen hebben, maar voor ze op de fles gaan eerst nog enkele maanden op een ander vat mogen rijpen: porto, rum, madeira, chardonnay, you name it. Soms met goed gevolg, vaak niet. Je kan je immers niet van de indruk ontdoen dat de finish vaak het gebrek aan karakter van de initiële rijping moet maskeren. Bon, here we go:
 
Arran ‘Lepanto Px Brandy finish’, 59.4%, OB 2006, 705 bottles – Isle of Arran – 73/100
8 jarige single cask, laatste 7 maanden ge-finished op vaten van de Spaanse ‘cognac’ Leopanto Px. Voordat de vaten gebruikt werden voor deze cognac hadden ze al dienst gedaan om Pedro Ximenez sherry te rijpen, vandaar het achtervoegsel ‘Px’. Zachte, zoete neus. Vanille, honing en fruit. Ook smaak is zoet. En wat kruidig. Zelfde elementen in de relatief korte afdronk. Ondanks het alcoholpercentage hoeft deze whisky geen water. Het zoete karakter maakt ‘m toegankelijk, water voegt weinig toe.
 
Arran ‘Napoleon Cognac Cask from A. Hardy’, 57.8%, OB 2006, 499 bottles – Isle of Arran – 77/100
8 jarige signle cask, ge-finished op Napoleon cognac vaten. Neus van fruit, honing en kruiden. Duidelijke kaneel. Smaak bevestigt dit alles. Met water erbij wordt hij erg droog met veel hout. Best wel lekker, beter dan de andere single casks die ik geproefd heb.
 
Arran Sherry Cask 1998/2007, 54.8%, OB, cask 32, 548 bottles – Isle of Arran – 66/100
9 jaar gerijpt op sherry vaten. ook hier weer de typische Arran fruitigheid. Voorts is dit een erg zachte en romige whisky (olie-achtig). Wat peperig ook en vrij droog. Met water komt er iets ‘notigs’ door. Kan me niet echt bekoren.

Arran – vervolg

Hieronder nog twee proefnotities van de Arran tasting bij Tasttoe, morgen de rest.
 
The Arran Malt 10y, 46%, OB 2007 – Isle of Arran – 77/100
Zoals alle Arrans is ook deze erg zacht en fruitig, zonder enige eiland-associaties. Tropisch fruit zoals banaan en kiwi in de neus en citrus in de smaak. Wat robuuster en dikker dan de Robert Burns Malt en meer vanille. Ook hout en kruiden op het einde. Relatief lange afdronk. Een geslaagde whisky zonder meer.
 
Arran 100% proof, 57%, OB 2007 – Isle of Arran – 78/100
8 jaar oud is deze 100% proof (pas op, verwar ‘100% proof’ niet met ‘cask strength’). Karaktervolle whisky met eens te meer veel fruit in de neus (vooral citrus dan). Mag wel wat water hebben, wat het zoete (vanille) meer naar boven laat komen. Smaak is fruitig, heeft het zoete van honing en karamel, maar is ook behoorlijk kruidig. Redelijk complex voor z’n leeftijd. Middellange afdronk.

Arran

Jonge distilleerderij op het gelijknamige eiland, gesticht in 1995 door Harrold Currie (ex Chivas). Korte geschiedenis, dus niet veel meer over te vertellen. Misschien wel dat Arran het alleenrecht heeft verworven om de naam van Robert Burns, Schotlands beroemdste dichter, te gebruiken ter promotie van z’n whisky’s. Omdat de oudste whisky die het kan bottelen een goeie 12 jaar oud is, probeert Arran zijn beperkt aanbod aan te vullen met finishes. Hierover binnenkort meer.
Enige tijd geleden kon ik in Tasttoe (whiskyshop Kampenhout) een tasting bijwonen van een aantal officiële Arran bottelingen, gepresenteerd door de bevallige Jacklyn Kelly, maar dit volledig terzijde. Hieronder al enkele notes (morgen meer).
 
Arran Robert Burns blended 5y, 40%, OB 2006 – Isle of Arran – 71/100
40% malt – 60% grain. Ja ja, ook blends kunnen best lekker zijn! Neus: sherry en banaan. Smaak: droog met zoete vanille. Voor een blend een behoorlijk lange, lichte afdronk.
 
Arran Robert Burns Malt 5y, 40%, OB 2007 – Isle of Arran – 73/100
Erg lichte, frisse malt met veel fruit (appel, citroen) en lichte zoetigheid. 0 ppm (‘parts per million’, fenolen) zoals de andere Arrans en mede daardoor een atypische eiland-whisky. Wild word ik er niet van, maar wel ideaal als aperitief of in de zomer op een terrasje.

Scores

Nu ik m’n eerste tastingnote wereldkundig gemaakt heb, lijkt het me niet overbodig een woordje uitleg bij mijn scoringssysteem te placeren. Anders dan sommigen, stel ik geen aparte scores op voor neus, smaak, afdronk en balans, maar beperk ik me tot één globale score, de beoordeling waar ik na het proeven mee blijf zitten. Er zijn argumenten voor beide benaderingen, argumenten waarvoor ik met veel plezier naar andere sites en fora verwijs. Maar misschien wil ik het mezelf gewoon niet te moeilijk maken… Hieronder een ‘omschrijving’ van de scores:
 
0-9: Geef mij maar een J&B!
10-19: Dit ís J&B!
20-29: Enkel goed om snel zat te raken.
30-39: Te mijden.
40-49: Neen, dank u.
50-59: Allez dan, als het echt moet.
60-69: Het begint interessant te worden.
70-79: Mmm, best wel lekker.
80-89: Njammie, dit is heerlijk!
90-99: De prijs doet er niet toe.
100: The one for the gods.
 
Als referentie kunnen onderstaande whisky’s gelden:

9: Ballentines Finest
18: William Lawson’s
28: Paddy’s
38: Famous Grouse
42: Jameson
57: The Glenlivet 12y
69: Aberlour 10y
77: Tomintoul 16y
85: Benriach 20y
92: Port Ellen 6th Release

Laphroaig 17y 1989, Feis Ile 2007

Ik had me daarnet voor de televisie genesteld met een opgenomen aflevering van de tweede reeks van het onvolprezen Extra’s. Tweede reeks die ik trouwens nóg beter vind dan de eerste. Had me er een al even schitterende whisky bij ingeschonken, de Laphroaig 17y 1989 (Feis Ile botteling).

Laphroaig is zonder enige twijfel één van mijn favoriete distilleerderijen, zeker wat prijs/kwaliteit van hun standaardbottelingen (10y, 10y cask strength, 15y…) betreft. De distilleerderij – gesticht in 1815 door de gebroeders Johnston, leden van de MacDonalds klan – ligt naast Lagavulin aan de zuidkust van het eiland Islay. De naam Laphroaig is Gaelic voor ‘het prachtige dal bij de uitgestrekte baai’. Door de jaren heen is Laphroaig enkele malen van eigenaar veranderd om uiteindelijk in de portefeuille van het Amerikaanse Fortune Brands te belanden. Laphroaig heeft momenteel zeven actieve stills: drie wash stills voor het eerste distillaat, de ‘Low Wines’ (op ongeveer 22% alcohol) en vier spirit stills voor de tweede distillatie (resulterend in 68%).
Het overgrote deel van de productie gaat – zoals bij de meeste distilleerderijen – naar blends, voor Laphroaig logischerwijze blends van Fortune Brands, w.o. Long John en Islay Mist. De whisky’s van Laphroaig worden gekenmerkt door een sterk medicinaal aroma.

Dit 17 jarig distillaat van 1989 werd speciaal voor de Friend of Laphroaig (FOL) gebotteld tijdens het Feis Ile 2007 whisky festival op Islay, ter gelegenheid van de opening van de nieuwe Friends of Laphroaig lounge in de distilleerderij. Als lid (ja ja, ik ben de trotse eigenaar van een ‘lifetime lease on a square foot of Islay’) kon ik maximum drie flessen bestellen. £50 de fles, maar gaan nu al makkelijk het dubbele op eBay. Pretty good investment I’d say… nu ja, investment, één heeft er al aan moeten geloven en een tweede volgt spoedig. Bon, de proefnotities nu.
 
Laphroaig 17y 1989, Feis Ile 2007, 50.3%, 4000 bottles – Islay – 90/100
Neus komt me minder medicinaal voor dan andere Laphroaigs, maar is wel erg lekker. Turf, zoete turf, maar niet te dominant. Goed zo! Marsepein, vanille en fruit (appel). Ook smaak is wat zoet. Geconfijt fruit. Vanille. En dan de turf. Mooie balans. Fantastische, lange finish, op zalige turf. Twee punten extra voor de afdronk, resulterend in een verdiende 90 punten.

’t Is een missie

‘A man’s gotta do what a man’s gotta do’ heeft een bevlogen filosoof ooit eens uitgekraamd. Wel, wat ik moet doen – het is een roeping als het ware – is elke whisky die ik tegenkom te proeven. Onversneden als het kan, versneden als het moet. Ik weet het, het is een zware taak die mij te beurt valt, maar ik draag de last met het hoofd soms in de wind, maar altijd opgeheven. Deze missie resulteert in een spoor van proefnotities, gelardeerd met min of meer ter zake doende randinfo, kooptips en andere relevante onzin. Ongetwijfeld dilletant, maar heerlijk hoogdravend en blasé als het kan, tegen beter weten in een schijn van kennis van zaken pretenderend.