Spring naar inhoud

Archief voor

31 aug

Sherry

Dit is simpel, whisky krijgt een sherry-karakter door op sherryvaten te rijpen. Maar waarschijnlijk is het niet de sherry die oorspronkelijk in het vat zat, maar eerder het gebruikte hout dat de typische sherry-associaties geeft, zowel oorspronkelijk aan de sherry als later aan de whisky. Zoals eerder reeds vermeld, worden sherryvaten voornamelijk gemaakt van Europese eik, Bourbonvaten van Amerikaanse eik. Beide geven een andere aroma af.

Tegenwoordig wordt ook af en toe Amerikaanse eik gebruikt om sherry te rijpen, meestal voor Fino sherry’s, maar deze worden over het algemeen niet gebruikt door de Schotse whisky industrie. Wel populair zijn sherry types à la Oloroso of in mindere mate Pédro Ximénez.

Whisky die op sherryvat rijpt zal dan wat droog en bitter worden. Dat bittere kan aangenaam bitter of scherp bitter zijn. Andere typische sherry associaties zijn hout (het droge), karamel (zie ook onder ‘zoet’), donkere chocolade, rozijnen, rubber, tabak, koffie…

 
Mortlach 19y 1988/2008, 57.6%, Cadenhead, sherrywood, 664 bottles – Speyside – 76/100
Duidelijk een sherryvat… zoete neus met hars, rubber, bittere chocolade. Droge, licht zoete maar ook vrij scherpe smaak. Sterke earl grey. Zachter met water. Rozijnen. Middellange, droge afdronk.

27 aug

Mineralen

Een whisky kan ook een ‘mineralig’ karakter hebben. Ooit al natte stenen geroken? Wel, dat is typisch mineralig. Of nog: de geur na een zomerse regenbui. De aarde die eerst droog was, geeft na de regen mineralen af.

 
Talisker 10y 1989/1999, 59.3%, OB for the Friends of the Classic Malts, 7000 bottles – Skye – 83/100
Deze botteling is nooit verkrijgbaar geweest in de reguliere handel. Neus is rokerig en wat zoet, maar blijft zonder water vrij gesloten. Met water wordt ie fruitiger. Groene appels. Mineralig ook. Natte steen. De geur na een frisse regenbui. Bloemen ook. Erg lekker vind ik dit. Smaak is ziltig en vettig (boter), met aangename turf. Na een tijdje ook kruiden. Peper vooral. De smaak is wel beter zonder water, met water verliest ie complexiteit. Lange afdronk op zilt en thee. Geen makkelijke whisky, je moet er je tijd voor nemen.

24 aug

1 reactie

Farmy

Farmy? Jawel, sommige whisky’s hebben een ‘boerderij’ karakter. Wat je daar onder moet verstaan zijn associaties à la koeiestal, paardestal… eender welke stal eigenlijk, logischerwijze dus ook mest, nat hooi… Voor alle duidelijkheid, dit zijn allemaal associaties in de neus (lang geleden dat ik nog mest gegeten heb). Natte hond komt hier ook in de buurt. Iedereen heeft al wel eens een hond die door de regen gelopen heeft tegen zich weten opspringen. Wel, die geur bedoel ik.
Ik kan me voorstellen dat dat allemaal weinig aanlokkelijk klinkt, maar ik ben over het algemeen echt wel fan van farmy notes in whisky. Het zijn meestal geturfde bottelingen die dit karakter vertonen, met Brora op kop.

 
Brora 24y 1977/2001, 56.1%, Rare Malts – Highland – 90/100
Neus is erg Clynelish-achtig. Droog, beetje bloemig, beetje boenwas, met eerst lekkere en subtiele turf en dan ‘farmy’ notes (koeienstal, nat hooi). Smaak is vettig en complex. Wat zoet, wat peperig, wat fruitig (citrus) en lekkere turf. Geen water nodig, zoals het geval is voor de meeste Brora’s. Lange, rokerige afdronk met iets ziltigs en hint van mosterd. Zeer lekker, maar voor mij ietsje minder dan de 21y 1977.

20 aug

Zoet

Als we spreken over zoet in whisky hebben we het meestal over vanille, honing of karamel. Vanille treffen we vaak aan in whisky, vooral in de neus. Als je indruk wil maken op je toehoorders maar niet echt iets uit de neus kan halen, zeg dan “vanille!”, daar doe je niet veel verkeerds mee. Tenminste, als het een bourbonvat betreft. Is de whisky een botteling uit een sherryvat, dan ben je veiliger met een “duidelijk karamel!”.

Bourbonvaten worden vervaardigd uit Amerikaans eik, sherryvaten meestal uit Europese eik. Beide houttypes geven een ander aroma af. Een bourbonvat geeft zoete vanille, een sherryvat bitterzoete caramel.

Het was trouwens de Schotse zuinigheid die er voor zorgde dat geen nieuwe maar tweedehandse vaten gebruikt werden voor het rijpen van whisky. En aangezien de Amerikaanse overheid het niet toestaat om eiken houten vaten meer dan één keer te gebruiken om bourbon whiskey in te rijpen, krijgen de vaten daardoor een tweede bestemming en rijpt de meeste Schotse whisky op Amerikaanse Bourbon vaten.

 
Tyrconnell 10y Port Cask finished, 46%, OB 2006 – Ireland – 74/100
Whooo, wat een zoete neus! Ok, Ierse Whiskies zijn zoet, maar dit is overdrive. Vanille en honing. Na een tijdje komt er wat fruit (appel) door en wordt ie een beetje aangenamer. Smaak is kruidig en zoet. Kandij. Cake. Redelijke lange, weerom zoete afdronk. De porto heeft duidelijk z’n werk gedaan. Kapt makkelijk binnen, maar echt lekker vind ik ‘m niet.

16 aug

Zilt

Eilandwhisky’s of whisky’s die dicht bij de zee rijpen – wat we dan ‘coastal’ whisky’s noemen – hebben meestal een zilt karakter. Dit komt omdat de whisky in het vat de zeelucht doorheen de poriën van het vat opneemt. Zeelucht bevat de typische zilt en jodium.

 
Bruichladdich 15y 1991/2007, 46%, Cadenhead – Islay – 72/100
Zee-associaties zonder de turf. Zilt en zeewier in de neus. Smaak is eerst zwakjes, maar na een tijdje komt ook hier ‘de zee’ door. Vrij veel zilt, maar blijft wel erg zacht. Behoorlijk gevaarlijke dram, zeer makkelijk drinkbaar.

13 aug

Was

Wie was zegt, zegt Clynelish en Brora. Beide whisky’s hebben vaak (niet altijd) een ‘waxy’ karakter, vooral in de neus. Met waxy bedoel ik aroma’s van boenwas, schoensmeer, kaarsvet… Beide distilleerderijen hebben – hoeft het nog gezegd – schitterende whisky’s gestookt.

 
Clynelish 13y 1994/2007, 46%, Duncan Taylor NC² – Highland – 78/100
Summiere notities, geproefd bij Tasttoe. Lekkere neus, erg typisch Clynelish (waxy dus). Maar spijtig genoeg wat tegenvallende smaak, beetje kruiden, beetje zoet. Weinig uitgesproken. Toch maar een andere fles gekocht (de Springbank 13y 1993/2007 SMoS).

10 aug

Back in business

Uitgewaaid nemen we de draad weer op en de whisky ter hand. Tijdens m’n verlof amper één whisky gedronken, de Dalmore 12 jaar. Deze week m’n schade inhalen zie…
 
Dalmore 12y, 40%, OB 2007 – Highland – 74/100
Mooie fles, inhoud iets minder. Een whisky waarbij de smaak beter is dan de neus. Vaak is het omgekeerd. Neus heeft in ieder geval wat tijd nodig, eerst is ie vrij plat, daarna komen zachte, zoete tonen door. Hout ook (sherry), granen en kruiden. Smaak is redelijk krachtig, zeker voor z’n alcoholpercentage. Ook hier hout en zoet. Honing. Fruit ook. Abrikoos. Droge, zoete afdronk.