Lokaal graan
Gisteren publiceerde ik review nummer 1499. Vandaag moet ik dus iets bijzonders van stal halen. En laat ons er daar maar meteen twee van maken, het zijn tenslotte feestdagen. 1500 whisky’s op iets minder dan vijf jaar (vijf jaar Onversneden in februari, zal al maar beginnen uitkijken naar wat spectaculair spul), dat is een mooi gemiddelde vind ik zo.

Wat te denken van wat lokaal graan voor deze gelegenheid? Of lokale gers eigenlijk. Tussen 1988 en 2001 bottelde Springbank een ondertussen legendarisch geworden reeks whisky’s, onder de naam ‘Local Barley’. Er werd dus gebruik gemaakt van whisky gedistilleerd uit lokaal gekweekte gerst – en onder lokaal kan Campbeltown verstaan worden. Voor het overgrote deel waren dat whisky’s gedistilleerd in 1966, maar in 2001 werden ook enkele 1965’ers gebotteld, onder een ander label. Die laatsten zijn iets minder gekend, en ook iets minder gerenommeerd dan een paar beroemde broertjes uit 1966 zoals vaten 443, 499 of 507. Toch waag ik me vandaag aan twee van de buitenbeentjes, die met hun 36 jaar meteen ook de oudste Local Barley’s zijn.
Springbank 36y 1965 ‘Local Barley’, 47.6%, OB 2001, cask 1965/8
Pure boter op de neus, bakboter, samen met aroma’s van munt en sappige eik, met daarna (en daarachter) rozijnen (sultanas), ananas, abrikozen, vanille en hooi. Het geheel is fris en expressief. De geur van een warme appelcake ook, wat het frisse wat tempert. Lichte tonen van kokos. Inkt? Ja, dat zit er ook ergens tussen. En – ik zou bijna natuurlijk zeggen – zachte, zoete rook. Turfrook en tabaksrook. Boenwas ook, net als leder. En een beetje hars. Na enige tijd komt daar nog de geur van vers gebakken brood bij. En gember niet te vergeten. Zeer mooi, geweldig om ruiken. De smaak start vrij droog (eik, hars en kruiden), maar langzaamaan komen er zachtere aroma’s bij, zoetere en fruitigere. Wat de kruiden betreft denk ik aan kaneel, zoethout en gember, qua fruit aan abrikozen, perziken, bananen en (warme) appels. Karamel en melkchocolade maakt het zoet, olijfolie maakt het eh, olieachtig. Zilt naar het einde toe. Minder complex dan de neus. Lange afdronk, waar het droge het net wint van het zoete. Kruidig. Goed, zeer goed zelfs, maar toch blijf ik wat op m’n honger zitten, het wordt nooit fantastisch goed (alhoewel het op de neus in de buurt komt). Zou het kloppen dat de 1965’ers niet kunnen tippen aan de meeste 1966’ers? Let’s double check. 91/100
Springbank 36y 1965 ‘Local Barley’, 52.1%, OB 2001, cask 1965/9
Mmm, die vlieger gaat niet helemaal op. Helemaal niet zelfs. Ik vond de vorige al geweldig lekker om ruiken, dit is nog een andere categorie. Man, hoe zalig is dit! Tel bij de neus van de 1965/8 een pak meer tropisch fruit (meer kokos, meer ananas, maar ook passievrucht, mango, banaan en meloen) alsook een grotere ‘waxyness’ (bijenwas, boenwas, kaarsvet). De eik is ronduit groots, nog ronder en dieper dan bij de 1965/8. Ik tref ook geroosterde noten aan, praliné, oude boeken en geroosterd vlees. Barbequetoestanden. En dat is allemaal extra, want de munt, de rozijnen, het hooi, de kokos, de appelcake, het leder, het zit ook allemaal hier in. Net als de geweldige rook. Prachtige, rijke, elegante en gebalanceerde sherry. Top! Dik, rijk, krachtig en geconcentreerd mondgevoel. Gestoofd fruit (confituur van sinaas, van aardbei, van bramen), abrikozentaart, rozijnen op rum, chocolade van de beste kwaliteit, geroosterde noten, hooi (licht farmy), meloen, lychee, Lapsang Souchong thee, eucalyptus, kokos, kandijsuiker, hoestsiroop… de aroma’s blijven komen. Ronde sappige eik. Prachtige (turf)rook. Zucht, dit is zo’ whisky die je onmogelijk volledig kunt vatten. Pure kunst. Fantastisch lange afdronk, op een pak van bovenvermelde associaties, maar waar vooral de kruiden, de kandij en zoete rook het luidst om de aandacht roepen. Ik weet niet of dit de meest complexe oude Springbank ooit gebotteld is, maar man, wat is dit een wonderlijk goedje. 95/100
Springbank 21y 1991/2012, 51.5%, Malts of Scotland, Bourbon Hogshead #MoS12036, 144 bottles
Springbank 14y 1998/2012, 51.5%, Malts of Scotland, Sherry Hogshead #MoS12014, 212 bottles
toen ze het plaatselijke bandje Automatic Dlamini van John Parish vervoegde. Vanaf 1991 ging de groep als PJ Harvey door het leven en bracht het twee platen uit, Dry in 1992 en Rid of Me in 1993. Niet veel later werd de groep ontbonden en ging Harvey solo verder. Ze nam nog een zestal studioalbums op met medewerking van een pleiade aan bekende muzikanten.
De neus bestaat uit een heerlijke mix van allerlei sherrytonen met voorop fruit zoals pruimen, kersen, kokos en sinaas. Gevolgd door oud leder, oude boeken, mokka, eik en zoete toetsen zoals honing en gekonfijte gember. Munt ook. En zachte rook als finishing touch. Sigarendoosje. Erg krachtig op de tong, vol en olieachtig mondgevoel. Opnieuw de pruimen en de kersen, okkernoten (een beetje drogend, maar o zo mooi), brownies en chocolade, kokos, tabak, een beetje rook, balsamico, eik… vooral veel puntjes. Erg complex. Drogend naar het einde en in de zalig lange afdronk. Maar laat je niet afschrikken door het droge karakter op de tong, dit is hier een absolute meerwaarde. Sublieme whisky. 93/100
Springbank 8y, no ABV, OB 1960’s, pear shaped bottle
Springbank 31y 1967/1998, 46%, Murray McDavid, fresh bourbon cask #1314, 750ml
Dit alles wordt op de hielen gezeten door zachte turfrook, rozijnen op rum, ananas en sappige eik, ook allemaal bijna klassieke elementen die bij dit profiel horen. De geur van de herfst (natte bladeren, mos), nog zoiets. Een klein beetje zilt noteer ik nog, net als kaneel. Complex en elegant. De smaak doet niet veel onder: zijdezacht op veel honing, bijenwas, sinaasconfituur, ananas, kaneel, zoethout, nootmuskaat, een beetje munt en opnieuw wat turfrook. Minder complex dan de neus, maar dat is niet moeilijk. Lange afdronk op honing, sinaas, kruiden en eik. Een typische en dus heerlijke oude Springbank. 92/100
Onderliggend hebben we zeewier, tabak, teer en lichte rook. Een volgende laag wordt gevormd door belegen eik en hars. En dan de finishing touch in de vorm van succulent fruit: banaan, kokos, sinaas, vijgen (gedroogde en verse), papaya, passievrucht… en dan vergeet ik ongetwijfeld nog een tiental andere geuren. Schitterend. Ho maar, de smaak is minstens even goed! Olieachtig, elegant en subtiel, en al even complex als de neus. Geflambeerde banaan, kokos, kiwi, sinaas, passievrucht, honing, peper, kaneel, bijenwas (big time!), amandelen, melkchocolade, praliné, prachtige eik opnieuw, … sorry, hier stop ik, laat me maar wat verder genieten. Ja, op de smaak vind ik ‘m eigenlijk zelfs nog een ietsje beter dan op de neus. De afdronk is niet super-lang, maar wat maakt het uit als het perfect in lijn met de sublieme smaak is? Grootse whisky! 95/100



rood fruit (gestoofd rood fruit), braambessen, tabak en lichte farmy notes. Mosterd in de verte. Duidelijker waar te nemen is marsepein. Eucalyptus ook. Njummie! Deze Springbank voelt erg dik aan, stroperig bijna. Ik heb lichte turf, mandarijn en sinaasconfituur met de sherry die meer en meer naar voor treedt. Chocolade, rozijnen op rum, koffie, eik, wat zilt, peper en hars. Mooie bitterheid. Lange, bitterzoete afdronk op dadels en peper. Erg lekkere oude Springbank. 90/100
Stevige en droge neus op geroosterde en aardse tonen. Bosgrond, varens, rauwe champignons. Geroosterde granen (het maken van muesli). Zeelucht ook, een beetje boenwas en veel citrus. Schil van pompelmoes, mandarijn. Kruiden en een beetje rook. Vrij complex maar ook vrij ruw. Hetzelfde geldt voor de smaak. Ook hier heb ik geroosterd graan, veel kruiden, citrus en rauwe champignons. Daarnaast karamel, geroosterde noten en rook. Best bitter. Misschien wat water proberen… dat help, een beetje. Meer fruit maar ook (nog) meer kruiden. Lange, droge en redelijk bittere afdronk of kruiden (veel peper en ook gember) en rook. Gho, ik kan me voorstellen dat sommigen dit erg lekkere whisky vinden, maar ik vind het geheel te scherp om een score in de tachtig te rechtvaardigen. 77/100
Springbank 12y Cask Strength, 54.6%, OB 2010
Blind proeven is uiteindelijk wel de meest eerlijke en correcte manier van proeven. Je bent op geen enkele manier beïnvloed door een merk, een reputatie of enige andere voorkennis. Mensen die beweren dat ze ook niet-blind 100% objectief scoren, maken zichzelf wat wijs. Je kan de invloed van het label proberen weg te drukken, maar helemaal lukt dat nooit, bewust of onbewust speelt het toch ergens mee. We gebruikten wel onze gewone tastingglazen waardoor we de kleur konden waarnemen, wat nog niet helemáál blind is natuurlijk, daar heb je die blauwe glaasjes voor. Vandaag en morgen een verslagje van de avond.

