Spring naar inhoud

Posts tagged ‘vatsterkte’

Springbank 12y Cask Strength

In maart 2010 lanceerde Springbank deze nieuwe 12-jarige Cask Strength. De whisky rijpte voor 60% op nieuwe sherry hogsheads en voor 40% op refill sherry buts.

 

Springbank 12y Cask Strength, 54.6%, OB 2010
Lekkere neus. Rokerig, fruitig en droog. Dat droge vertaalt zich in hout, hooi, graan en kruiden. Kaneel. Het fruit is vooral gedroogd fruit. Pruim en abrikoos. Lichte turf op een zacht sherrybedje. Ronde, stevige smaak met het fruit, de kruiden van het hout en de turf die elkaar mooi in evenwicht houden. Sinaas, zoete turf, graan, zoethout. Geen water nodig. Lange, zoete en kruidige finish. 86/100

Laphroaig 10y Cask Strength First Edition

Vandaag maak ik een sampleflesje soldaat dat ik al lang eens moest proeven maar waarvan ik het proeven om één of andere reden altijd voor mij bleef uitschuiven. Het is geen whisky die ik snel tussendoor wou achteroverslaan, maar waarvoor alle omstandigheden (tijd, rust, neus, goesting – euh, ‘zin’ voor de Nederlandse lezers) optimaal moeten zijn. In dat flesje zit Laphroaig. Maar niet zomaar Laphroaig.

Laphroaig bracht rond 1995 een eerste versie van z’n 10 jarige cask strength op de markt. Er zouden er nog vele volgen. De eerste droegen een groene streep (Green Stripe), latere versies een rode (Red Stripe). Hun meest recente (2009 – Batch 001) kreeg opnieuw een facelift (stempel). Van de meeste batches bestaan zowel 70 cl flessen voor de reguliere handel en 100 cl of 1 liter flessen voor duty free. De allereerste batch – die een ondertussen legendarische status heeft verworven en die ik dus vandaag proef – bestond evenwel enkel in duty free 100 cl versie. Maar als je een 100 cl fles Green Stripe in handen hebt, is de kans erg klein dat het die bewuste eerste botteling betreft. Er zijn nadien immers nog vele, uiterlijk identieke bottelingen op de markt gebracht. Er is maar één manier waarop je de ‘legend’ kan herkennen en dat ga ik hier mooi niet uit de doeken doen. Maar iemand die al wat ervaring heeft met het onderscheiden van batchvariaties weet waarop hij of zij dient te letten.

 
Laphroaig 10y CS, 57.3%, OB +/- 1995, First Edition, 100 cl – Islay
Ik zit rustig, alle tijd van de wereld, mijn erfgenamen het huis uit, de neus in optimale conditie, de goesting groot. Erg groot. Niet-te-houden groot. En ik ruik… ooooh ja, die reputatie heeft ie niet gestolen. Succulent fruit en dito zachte turf. Qua fruit heb ik (onder andere) roze pompelmoessap (véél), kruisbessen en passievrucht. Daarnaast turf, zeewier, jodium, rozebottel en wat hout. Niets scherps, niets storend, perfecte balans. De smaak is euh… nogal stevig. Djee, wat een explosie in de mond! Een kopstoot van turf en zilt met ertussen citrus, mango, perzik, abrikoos, rabarber, hout, kruiden… nogal complex, pfiew! Minder zoet dan ik gewoon ben bij Laphroaig, en meer soorten fruit dan de typische citrus. Ellenlange, complexe afdronk of turf, zilt, fruit en kruiden.

Een formidabele whisky, maar om de score mee te helpen bepalen, heb ik er de Port Ellen 19y 1970 voor Sestante – die ik 95 punten gaf – naastgezet. De Port Ellen is voor mij net nog een tikkeltje beter (die neus!). 94/100

Bedankt voor de sample Luc.

Angel’s share

Vaten waarop whisky rijpt zijn nooit luchtdicht. Doorheen de poriën van het hout zal de whisky smaken en geuren uit de omgevende lucht opnemen. Zo zal een vat dat rijpt aan zee een andere whisky geven dan een whisky gerijpt in het binnenland.
Maar de luchtdoorlaatbaarheid van de vaten heeft ook tot gevolg dat een deel van de alcohol door het hout heen verdampt en vervliegt. De vervlogen alcohol wordt ook wel eens de ‘angels share’ genoemd (volgens mijn dochter worden we na onze dood allemaal engelen, zowaar een zalig vooruitzicht).
Door dit vervliegen zal het alcoholpercentage tijdens het rijpen verminderen. In Schotland is het standaard alcoholpercentage waarop de whisky op vat wordt gedaan 63,4%. Vroeger lag dat percentage hoger (70% of meer). Na verloop van tijd verlaagt dit percentage, tot onder 40% als men een vat uit het oog verliest. Onder 40% is whisky geen whisky meer.
De vatsterkte van een oude whisky zal dus over het algemeen lager liggen dan dat van een jonge whisky.

 
Macduff 37y 1969/2007, 40.6%, Duncan Taylor Old Lonach – Speyside – 73/100
De bottelingen uit de Lonach serie van Duncan Taylor bevatten casks uit diverse jaren van één distilleerderij waarvan er een aantal under strength waren (<40%) en dus op zich niet gebotteld kunnen/mogen worden. Heb geen specifieke nota’s genomen van deze whisky, maar gezien de score die ik wel genoteerd heb, lijkt me dit niet erg.